GÜNÜMÜZ İSLAM DEVLETLERİNDE KADININ DURUMU / Faik Bulut

Afganistan:   Afganistan’da kökten dinci hükümetin iktidara gelmesiyle birlikte Eylül 1992’de baskentin büyük parkinda “İslam’a uygun davranislarda bulunmadiklari için” toplu idamlar gerçeklestirildi. Bu tarihlerde Afganistan kadini da bütün haklarini kaybetti. Oy kullanma, devlet dairelerinde ve televizyon/radyolarda çalisma haklari ellerinden alindi. 1960’li yillarda mini etek giyen Afgan kadini tepeden tirnaga örtünmek zorunda birakildi. Hizb-i İslami örgütü militanlari batili gibi giyinen kadinlarin üzerine asit atiyordu.Afganistan bebek ölümlerinde birinci, kadin ölümlerinde ise ikinci siradadir. Kadin ölümlerinin en büyük nedeni, kizlarin çocuk yasta, daha hamileligin yükünü kaldirabilecek kadar gelismeden hamile kalmalaridir. Regl olmaya baslayan kizlar hemen evlendirilmekte ve daha çocuk yasta hamile kalmaktadirlar.Afgan evlerinde erkeklerin bulunacagi odalarda el isi, dantel gibi kadin varligini animsatacak esyalar bulundurulmaz. Afgan erkegi karisina evden çikarken hosçakal demez, nereye gittigini ve ne zaman dönecegini söylemez.
Iran    : İran’da hicap-çarsaf giymek zorunludur. Örtünmemis kadina esnafin satis yapmasi yasaktir. Caddelerde “Hicap giymeyen kadin fahisedir” ya da “Karisi hicap giymeyen erkek, erkek degildir” türünden ibareler yazilidir. Hicap ya da çarsafsiz gezmenin cezasi 12 ay hapis veya kirbaçlanmaktir. Eger kirbaç cezasi para cezasina çevrilmek istenirse karsiligi 10.000 tümendir. Ortalama 80 kirbaç cezasinin karsiligi bir çalisanin 6 aylik kazancina esittir. Kadini cezalandirmak için birçok neden vardir. Mantodaki iri bir dügme, mantonun altin ya da gümüs renginde olmasi, yirtmaç boyu, çiplak ayak veya ince çorap, oje sürmek...vb. birçok nedenden ötürü kadin cezalandirilabilir. Bunlar yaziya dökülmemis oldugu için de kadinin cezalandirilmasinda büyük bir keyfilik hakimdir.Kadinlar kocasindan izin almadan sokaga çikamaz, babalarinin cenazesine bile gidemez. Yolda veya araba içinde bir arada görülen çiftler baba-kiz, kari-koca, abla-kardes olduklarini kanitlayamazlarsa zina yapmaktan tutuklanirlar. Erkek ve kizlar bir parti/ev toplantisinda bir arada yakalanirlarsa hemen evlendirilirler. Erkekler sort giydigi için kadinlarin futbol gibi spor karsilasmalarini izlemeleri yasaktir. İran’da üst düzey hiçbir yönetim kadrosunda kadin yoktur.Ayetullah Humeyni’nin yaptigi açiklamaya göre, 9 yasina gelen kiz çocuklari evlendirilebilir.
Birlesik Arap Emirlikleri: Çok kadinla evlilik, haber vermeden kadini bosama, disaridan getirilen kadinlari metres tutma gibi durumlar yaygindir. İslamcilar çok kadinla evliligi tesvik ediyorlar. Birden fazla kadin alan erkege 10.000$ kadar para yardimi yapiliyor. Erkek doktorlara ev yapmalari için 200-300 bin dolar yardim yapilirken kadin doktorlara yardim yapilmiyor.
Kuveyt      : Kadin her bakimdan ikinci sinif muamelesi görüyor. Fakat erkeklerle birlikte çalisabilme özgürlükleri var. İslamci örgütler kadinlari örtünmeleri için zorluyor. Kuveytli kizlarin %60’i örtünüyor. Örtünmeyenler üzerinde de büyük baski var. Tip fakültesinin bombalanmasi gibi eylemler yapiliyor.
Suudi Arabistan    : Peçe takmamak, sokakta tek basina yürümek, üniversiteye gitmek, kosmak, siçramak, araba sürmek kadinlara yasak. 1990’da kadinlarin araba kullanma hakki için yaptigi gösteriler ülkede büyük yanki yapti. Kadin göstericiler tutuklandi ve kocalarindan “bir daha böyle bir gösteri yapmayacaklarina” dair teminat alindiktan sonra serbest birakildilar. Kadin, kocasinin refakati olmadan yurt disina çikamaz. Halka açik yerlerde yüzemez, hiçbir toplulukta erkeklerle bir arada bulunamaz. Kadinlar bilinçli olarak cahil yetistirilirler. Tek yaptiklari alisveris ve evde oturmaktir. Bayan ögretim görevlilerinin sayisi çok azdir. Erkek profesörler üniversitedeki kiz ögrencilere monitör araciligiyla ders verir.
Urdun : “Kadini dövmek onun onurunu incitmez, çünkü kadin dogustan onursuzdur” kurali benimseniyor. Örtünen her kadina ayda 22 dolar kadar para ödeniyor. Her evde 5-6 kadin oldugu için aylik gelir 130 dolara kadar çikiyor. 1990’li yillarda karma egitim kaldirildi. Kiz ögrencilerin sort giymeleri ve gösteri yapmalari yasaklandi. Görücü usulünü elestiren bir film gösterilirken sis bombasi atildi, kadin siginma kampi bombalandi. Ülkede bekaret çok önemlidir. Bekaret zarinin tamir masrafi yaklasik 300$. Bu durum ülke genelinde oldukça yaygindir.
Misir   : “Kadinin cenneti, kocasinin ayaklari altindadir” düsüncesi hakim. Kökten dinciler kadinin eve kapanmasi için yogun çaba sarf ediyor. Devlet çok yoksul oldugu için Müslüman Kardesler Örgütü büyük bir etkinlige sahip. Evsizlere ev bulmaktan hastalara doktor temin etmeye kadar birçok yardim kampanyasiyla halki İslam’a ve kadinlari örtünmeye tesvik ediyor. Bütün sinema ve ses sanatçilari büyük rüsvetler karsiliginda örtündü. Böylece “Sanatçilar İslam’a döndü” kampanyasi yapildi. Bu kadinlarin örtülü fotograflari sokaklara asilarak kadinlar örtünmeye tesvik edildi. 1950’li yillarda üniversitelerde tek bir kiz bile türbanli/peçeli degilken bu rakam 1970’lerde %30’a çikti ve hala yükseliyor. Örtünmeyen kizlar tecavüze ugruyor ya da tehdit ediliyor.Erkegin kuma getirmesi durumunda kadin bu ikinci evliligin kendisine zarar verdigini kanitlamak zorundadir. Bosanan kadin hem evini hem de çocuklarini kaybeder.Misirli İslamcilar kadin otobüste koltugundan kalktigi zaman 10 dakika kadar o koltuga oturmuyorlardi. Kadinin biraktigi sicaklik bile seytani olarak nitelendiriliyordu. Kadin haklari savunucusu Dr. Neval el Saadawi 1992 yilkinda saldiriya ugradi. Hala korumalar esliginde geziyor.
Pakistan    : Bu ülkede 15-40 yas arasinda ölen kadinlarin orani %75’dir. Ölümlerin büyük kismi dogum sirasinda gerçeklesir. Çünkü Pakistanli kadinlarin %97’si kansizlik hastaligina sahiptir.Pakistan’da tecavüze ugrayan kadin zina yapmis sayilir. sikayet için karakola giderse “kötü ahlakli kadin” damgasi yer. Ayrica polisler tarafindan da tecavüze ugrama riski vardir. Dava mahkemeye giderse ya erkek hakli bulunur, ya da dava sürüncemede birakilir. Üstelik kadinin “fahiselik” suçlamasiyla cezaevine konulmasi da mümkündür. Pakistan’da hapishanelerdeki kadin mahkumlarin %75’i “zina” ile suçlanmaktadir. 1980’lerde Ziya Ül Hakk’in seriat yasalarini ilan etmesinden sonra tecavüz suçunda büyük bir artis meydana gelmistir. Ziya Ül Hakk’in danismani Dr İsrar Ahmet, bir televizyon konusmasinda “İslam toplumu yaratilana kadar hiç kimse tecavüz suçundan hüküm giyemez” seklinde bir açiklama yaparak bu suçlarin artmasinda etken oldu.Eve kapatilan Pakistanli kadinlarda günes yüzü görmemekten kaynaklanan “osteomalasya” adi verilen bir çesit kemik erimesi hastaligi çok sik görülür. Bu hastalik tüm Müslüman ülkelerde görülmüstür.1980’de bir mollanin kiskirttigi kalabalik, babasi belli olmayan bir bebegi taslayarak öldürmüstür.1991’de Benazir Butto’nun mollalara verdigi tavizler kadinin durumunu daha da kötü hale getirmistir. Peçeli bir kadinla erkegin karsilikli çay içtigi bir reklam bile dine aykiri oldugu gerekçesiyle yasaklanmistir. Ayni sekilde “İslam’da dans etmek haramdir” gerekçesiyle sekerlerin dans ettigi bir seker reklami yasaklanmistir.Pakistan’da Kuran’la evlendirilen kadinlar vardir. Mülkiyetin bölünmemesi için yapilan bu uygulama ile Kuran’la evlenen kadin bir daha erkek yüzü göremez, evden bile çikamaz.